Merhabalar sevgili okuyucularım,
Otizm spektrum bozukluğu ya da bilinen adıyla otizm erken çocukluk döneminde başlayan, ciddi bir gelişimsel bozukluktur. Genellikle, oturma, yürüme gibi motor becerilerin gelişiminde, boy ve kilo alımında bir sorun görülmemektedir. Otizmli çocukların dış görünüşleri diğer çocuklardan farklı değildir. Aksine güzel ve sağlıklı görünen çocuklardır. Bazılarının baş çevresi büyük olabilir. Asıl sorun, sosyal etkileşime, iletişime zarar veren, sınırlı ilgi alanlarına ve tekrarlanan hareketlere yol açan davranışlarının bulunmasıdır. Bazen belirtiler 1 yaşından önce başlarken, bazılarında normal psiko-sosyal gelişme olup “mama, baba” gibi ilk kelimeler söylendikten sonra gelişimde gerileme, duraksama fark edilir. Otizmin beynin yapısını ve işleyişini etkileyen sinir sistemindeki sorunlardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu hastalığın çocuk yetiştirme türleriyle ve ailenin sosyo-ekonomik düzeyiyle bir ilgisi bulunmamaktadır.
OTİZM NEDEN OLUR?
Otizmin neden olduğu henüz tam olarak anlaşılamasa da birden fazla etkenin otizme neden olduğu bilinmektedir. Nörolojik ve gelişimsel bir bozukluk olan otizmin oluşumunda genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülür. Otizmli bir çocuğun kardeşinde otizm görülme riski, sağlıklı bireylere kıyasla 50 ila 100 kat kadar daha fazladır. Ayrıca tek yumurta ikizlerinde, her iki bebeğin birden otistik olma ihtimali, çift yumurta ikizlerine kıyasla daha fazladır. Doğumdan önce ve sonra oluşan pek çok faktör de otizme yol açabilir. Ayrıca kas distrofisi, Down sendromu, serebral palsi gibi farklı sağlık problemleri ile otizm arasında bağ olduğu düşünülür.
PEKİ ÇOCUĞUMUN OTİZMLİ OLDUĞUNU NASIL ANLARIM?
✓ Başkalarıyla göz teması kurmuyorsa
✓ İsmini söylediğinizde bakmıyorsa
✓ Söyleneni işitmiyor gibi davranıyorsa
✓ Parmağıyla istediği şeyi göstermiyorsa
✓ Oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa
✓ Akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermiyorsa
✓ Bazı sözleri tekrar tekrar ve ilişkisiz ortamlarda söylüyorsa
✓ Konuşmada akranlarının gerisinde kalmışsa
✓ Sallanmak, çırpınmak gibi garip hareketleri varsa
aşırı hareketli, hep kendi bildiğince davranıyorsa
✓ Gözleri bir şeye takılıp kalıyorsa
✓ Bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi sıra dışı hareketler yapıyorsa
✓ Günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa
Yukarıdaki belirtiler varsa otizmli olma ihtimali yüksektir.
OTİZM TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Otizm spektrum bozukluğu sorununun bilinen bir ilaç, ameliyat gibi tedavisi yoktur. Tedavinin ana amaçları, yaşam kalitesi ile işlevsel bağımsızlığı artırmaktır. Gelişmedeki gecikmeleri desteklemek, ilgili bozuklukları tedavi etmek ve ailenin süreci yönetmesine yardımcı olmaktır. Beynin ilk 3 yıldaki gelişimi, öğrenmesi çok hızlıdır. Dışarıdan gelen doğru ve yoğun uyaranlarla erken müdahale, tüm gelişimsel bozukluklar gibi burada da en etkili yöntemdir.
Otizm tedavisinde erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır. Tedavinin amacı otizmli bireyin sosyal ve bireysel yeteneklerini geliştirmektir. Bu amaçla davranışsal eğitim ve özel terapiler uygulanır. Uygulanacak tedavinin aileye uygun olması da önemlidir. Konuşma terapisi, motor yetenekleri artırmaya yönelik terapiler, sosyal iletişim becerisini kazandırmaya yönelik terapiler uygulanan tedaviler arasındadır.
Unutmayalım ki otizm sizin suçunuz değil, 2000 yılında her 150 çocuktan 1'inin otizm tanısı aldığı tahmin edilirken, son bilgiye göre her 54 çocuktan 1’inin otizm tanısı aldığı tahmin edilmektedir. Otizm tüm ırklarda, etnik gruplarda ya da sosyal statüsü farklı gruplarda görülebileceği, ailenin gelir durumu, yaşam biçimi ve eğitim düzeyi ile otizm spektrum bozukluğu arasında bir bağ olmadığı vurgulanmaktadır. Kendinizi suçlamak yerine çocuğumu nasıl topluma kazandırırım ve en önemlisi kendi kendine yeten biri haline nasıl getirebilirim düşüncesinde olmanızı tavsiye ederim. Online veya yüz yüze profesyonel destek almak için iletişime geçebilirsiniz.
Tüm okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.