Merhabalar sevgili okuyucularım
OKB, sürekli tekrar eden takıntılı düşünce ve davranışların tekrarlanmasıyla oluşan ruhsal bir hastalıktır. Obsesif kompulsif bozukluğu olan kişiler, çoğunlukla mükemmeliyetçi bir kişilik yapısına sahip olan, başarıya önem veren kimselerdir. Ayrıntılar onlar için çok önemlidir. Hayatlarında hataya yer yoktur. Yaşamları yoğun kaygı ve utançla dolu olabilir. Saplantılı düşüncelerini hafifletmek ve kendilerini bir nebze olsun rahatlatabilmek için yineleceyici davranışlara başvururlar. Bu saplantılı düşünceleri zihninden uzaklaştırmaya çalıştıkça, bu düşünceler daha da güçlenir, daha dirençli hale gelir. Şayet belirli bir davranışı sürekli olarak tekrarlamazlarsa; başlarına kötü şeylerin geleceğine inanırlar.
Takıntı nedir?
Takıntılar istenmeyen, hoş karşılanmayan, kişinin kontrolü dışında tekrar eden ve hoş olmayan konular hakkındaki düşüncelerdir. Kişilerin takıntılı düşünme hali haddinden fazla olduğunda yani takıntıyı deneyimlemekle ya da hakkında düşünmekle gün içinde bir saatten fazla zaman harcıyorsa bu kişilerde obsesif-kompulsif bozukluk (OKB/ takıntı-zorlantı bozukluğu) olduğu düşünülür.
Temizlik pandemide en sık görülen takıntı!
Bir yere dokundum mikrop bulaşır mı? Kişide eline olmadan kirlenmeyle ve hastalık bulaşmasıyla ilgili bir tehdit algısı oluşur. Yani kişi kendisinin toplumun diğer bireylerinden daha çok mikrop, pislik ve kirle karşılaşma tehlikesinde olduğuna inanmaya başlar. Bu düşüncenin etkisiyle de gereksiz tedbirler almaya başlar. Bulaşma korkusuyla el sıkışmaktan, umumi tuvaletleri kullanmaktan, para ve kapı kolunu tutmaktan kaçınır. Bu işlerden birini yaptığı zaman da kendilerine mikrop, toz ya da idrar bulaştığını düşünüp ellerini yıkarlar. Günde 3-4 saat elini yıkayan, her yıkamada en az yarım saat ayıran, dışarı çıkıp eve geldikten sonra hemen elbiselerini çıkarıp yıkamaya atan kendisi de banyoya koşan, her banyoda ve tuvalete girmede 2-3 saat harcayan bir kişide temizlik saplantısının olduğu düşünülür. Çok fazla el yıkamaktan zamanla bu kişilerde yıkanan bölgelerde, özellikle ellerde soyulmalar, cilt tahrişleri görülür. Aynı zamanda ocağı kapıyı açık unutmuş olabilir miyim? Eşyalarım simetrik olmazsa işlerim kötü gider mi? Bu hareketi 3 kere yapmazsam işlerim ters gider mi? Ya sevdiklerimin başına bir şey gelirse?
OKB neden olur?
Araştırmalarda obsesif kompulsif bozukluğun nedenleri arasında; vücutta mutluluk hissini veren serotonin hormonunun üretimindeki aksamasının en önemli neden olduğu görülmektedir. Çocukluk çağında görülen travmalarda takıntıya neden olmaktadır. Aynı zamanda kişilik yapısı olarak titiz, kuralcı, ayrıntıcı, mükemmeliyetçi özelliklere sahip olan kişiler OKB’ye yatkın kişiler olarak değerlendirilmektedir.
OKB nasıl tedavi edilir?
OKB'nin 2 temel tedavisi psikoterapi ve farmakoterapidir. Uygun tedavi ve terapi yöntemi ile yaşam kaliteleri yükseltilerek iyileşme sağlanmaktadır. Unutmayın OKB psikoterapi ile düzelebilecek bir bozukluktur. Uzman klinik psikolog ile görüşüp destek alabilirsiniz.
Okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.
Uzman Klinik Psikolog Merve Çalış